Kết quả nghiên cứu tỷ lệ nhiễm giun tròn T. canis trên chó và sự ô nhiễm trứng giun ở môi trường ngoại cảnh cho thấy: tỷ lệ nhiễm T. canis ở chó tại các địa phương là 37,73%, biến động từ 30,14-42,47%. Tỷ lệ nhiễm trứng T. canis ở đất là 10,56% và ở rau ăn của người là 7,50%. Trong 142 mẫu huyết thanh của người tại 3 xã Gia Thanh, Phù Ninh và Tiên Du, tỷ lệ mẫu có phản ứng ELISA dương tính với ấu trùng T. canis lần lượt là 83,33%; 87,76% và 68,89%, tỷ lệ dương tính chung là 80,28%. Mức độ huyết thanh dương tính đọc theo mật độ quang OD (Optical density) ở ngưỡng 0,5-<1,5 chiếm 52,63%, ở ngưỡng 1,5-<2 chiếm 13,16%, ở ngưỡng ≥2 chiếm 34,21%. Đánh giá nguy cơ qua chỉ số OR (Odds Ratio) cho thấy: nguy cơ nhiễm ấu trùng T. canis ở người nuôi chó cao gấp 2,11-4,39 lần ở người không nuôi chó (P<0,05).
ĐẶT VẤN ĐỀ
Phạm Sỹ Lăng & cs (1993) cho biết, đã phát hiện khoảng 16 loài giun tròn ký sinh ở chó Việt Nam, giai đoạn ấu trùng của một số loài giun tròn có khả năng gây bệnh cho người. Theo Iddawela & cs (2003), ấu trùng giun đũa Toxocara canis (T. canis) ký sinh ở người, gây ra tình trạng đau bụng (45,0%), ho (30,0%), đau mình mẩy (23,0%), nổi mề đay (20,0%). Bệnh do ấu trùng giun đũa chó gặp nhiều ở các nơi trên thế giới. Các nghiên cứu cho thấy, những người có tỷ lệ huyết thanh dương tính với ấu trùng giun đũa chó cao thường thấy ở những nơi nuôi nhiều chó, và có nhiều chó bị nhiễm giun đũa, môi trường bị ô nhiễm nhiều trứng, đặc biệt là môi trường đất (Trần Thị Kim Dung & Trần Phủ Mạnh Siêu, 2009). Tại Việt Nam, theo các điều tra về tỷ lệ huyết thanh dương tính với ấu trùng giun đũa chó những năm gần đây, nguy cơ nhiễm ấu trùng giun đũa chó ở người ngày một cao: tỷ lệ huyết thanh dương tính trên cộng đồng dân cư ở xã Chư Phả và H‟Bông ở Gia Lai là 50% (Trần Vinh Hiển & cs, 2009); tại một số đơn vị thuộc quân khu 9 là 67,1% (Dương Văn Thấm & cs, 2013). Tuy nhiên, các kết quả nghiên cứu chủ yếu thuộc lĩnh vực y học, chưa có nghiên cứu nào thuộc lĩnh vực thú y.
Xuất phát từ thực trạng nuôi chó tại Huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ, trong năm 2014-2015, nghiên cứu đã được thực hiện trên một số yếu tố nguy cơ nhiễm ấu trùng giun đũa chó trên người tại huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ, từ đó có cơ sở khoa học khuyến cáo để người chăn nuôi chó và cộng đồng dân cư có biện pháp phòng chống bệnh ký sinh trùng từ chó lây sang người.
Nguyễn Thị Kim Lan1*, Nguyễn Thị Quyên2, Nguyễn Văn Bằng3,
Nguyễn Thị Ngân1, Phạm Diệu Thùy1
1, Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên
2, Trường Đại học Hùng Vương, Phú Thọ
3, Chi cục Thú y tỉnh Phú Thọ
